Szanowny Panie Ministrze!
W świetle wyjaśnień udzielonych ostatnio w piśmie do Bałtyckiego Stowarzyszenia Tłumaczy z 12 stycznia 2012 roku przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, Pana Michała Królikowskiego, nie można niestety znaleźć przekonującego uzasadnienia co do rzekomej niemożności zapewnienia środków w budżecie państwa na podwyższenie wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych przez ostatnie siedem lat.
Mówiąc bowiem o założeniach projektu Budżetu Państwa na rok 2012 oraz o ustawie o finansach publicznych z 2009 r., Autor cytuje obowiązującą regułę wydatkową, która głosi, iż „kwota wydatków budżetu państwa na zadania publiczne nie może być większa niż kwota środków planowanych na ich realizację w roku poprzednim POWIĘKSZONA w stopniu odpowiadającym prognozie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych na dany rok budżetowy”. Wystarczyłoby więc w 2004 roku zaplanować wydatki na coroczną podwyżkę wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych o ten wskaźnik, żeby nawet w warunkach ścisłej dyscypliny finansowej tłumacze przysięgli mogli takie podwyżki regularnie otrzymywać.
Na takiej właśnie zasadzie kwota bazowa stanowiąca podstawę wynagrodzenia wielu grup zawodowych była indeksowana do roku 2009 włącznie, co niestety nie miało miejsca w odniesieniu do tłumaczy przysięgłych w latach 2005-2009. Regularnie indeksowane były wynagrodzenia większości grup zawodowych państwowej sfery budżetowej, a w tym (cytujemy) – „kuratorów sądowych, członków korpusu służby cywilnej, etatowych członków samorządowych kolegiów odwoławczych i kolegiów regionalnych izb obrachunkowych, pracowników Rządowego Centrum Legislacyjnego, ekspertów, asesorów i aplikantów eksperckich Urzędu Patentowego RP, funkcjonariuszy Służby Celnej oraz członków służby zagranicznej niebędących członkami korpusu służby cywilnej”. W tym świetle indeksacja wynagrodzeń wybranych grup zawodowych – z pominięciem tłumaczy przysięgłych jest dla nas niezrozumiała i demotywująca. Nie powinien więc dziwić fakt, że tłumacze przysięgli masowo uchylają się od współpracy z organami wymiaru sprawiedliwości.
Zamrożenie ww. kwoty bazowej dopiero w 2010 roku, oznacza, że w latach 2005-2009 nie było przeszkód do podwyższenia wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych, chociaż tego nie uczyniono. „Zamrożenie” zasady corocznej rewaloryzacji wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych w 2005 roku świadczy więc o ich nieporównywalnie gorszej sytuacji, ponieważ do chwili obecnej realna wartość ich wynagrodzenia spadła o połowę.
Nie przekonuje również argument, że „kwestie związane z poziomem środków na wzrost wynagrodzeń dostępnych w budżecie państwa pozostają poza kontrolą Ministra Sprawiedliwości”, ponieważ poziom tych środków nie oznacza ich rozdziału między poszczególne grupy zawodowe, którego nie może dokonywać żaden inny minister.
Natomiast najwyższe oburzenie wzbudza wśród tłumaczy przysięgłych niestosowanie się do obowiązującego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego przez niektóre sądy i prokuratury, które proponują tłumaczom negocjowanie stawek w dół, oraz ogłaszanie przez Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach zamówień publicznych przetargów, których jedynym kryterium jest najniższa cena. Wydaje się więc, że przepisy Ministra Sprawiedliwości nie obowiązują nawet pracowników Ministerstwa, którzy zresztą nie odpowiedzieli na naszą prośbę o wyjaśnienie takiego działania.
Ponadto, zwracając się do swojego ustawowego zwierzchnika, tłumacze przysięgli nie proszą o wyliczanie powodów, które mają uzasadnić totalną niemoc Ministra Sprawiedliwości. Oczekują natomiast podjęcia natychmiastowych działań, które spowodują istotną poprawę ich sytuacji, żeby ostatecznie nie zniechęcić ich do współpracy z organami wymiaru sprawiedliwości, co w przeddzień wydarzeń zaplanowanych w ramach turnieju EURO 2012 może przynieść Polsce wymierne straty. Brak adekwatnych wynagrodzeń dla tłumaczy przysięgłych oznacza także ignorowanie przez Polskę intencji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2010/64/UE z dnia 20 października 2010 r. w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym.
Z rozgoryczeniem odnotowując nieobecność zaproszonego przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości oraz nagminne uchylanie się przez Ministerstwo od nawiązania dialogu z tłumaczami, uczestnicy Krajowego Forum Tłumaczy Przysięgłych apelują do Pana Ministra o poważne potraktowanie ich postulatów, których lista została spisana na dalszych stronach tego pisma i wzywają do podjęcia natychmiastowych działań. Tłumacze dotychczas wypełniają swoje zadania wobec organów wymiaru sprawiedliwości sumiennie. Oczekujemy, że Ministerstwo także wywiąże się ze swoich zadań i obowiązków wobec tłumaczy przysięgłych.
Organizatorzy Forum – wymienione na wstępie trzy organizacje zrzeszające tłumaczy przysięgłych – oczekują również, że otrzymają na piśmie szczegółowe odpowiedzi na wszystkie postulaty oraz propozycje konkretnych działań podjętych przez Pana Ministra w kierunku poprawy statusu tłumaczy przysięgłych w naszym kraju. W przypadku dalszego braku reakcji i działania ze strony Ministerstwa, podejmiemy wszelkie możliwe kroki, aby zrealizować nasze postulaty.
Do wiadomości:
Prezes Rady Ministrów, Rzecznik Praw Obywatelskich,
Minister Finansów RP, Minister Spraw Wewnętrznych.
